Jak to się stało, że na wyspie pośrodku oceanu pojawiły się ananasy? Skąd pomysł na to, aby je tutaj uprawiać?

Soczyste azorskie ananasy, to specjalność São Miguel. To właśnie na tej wyspie w szklarniach, przy użyciu tradycyjnych technik uprawia się ich całe plantacje. Jednak aby ananas mógł trafić bezpośrednio do naszego żołądka potrzeba aż 2 lat. To dużo, czy mało? Dla porównania jak widać na przedstawionym poniżej obrazku – człowiek rozwija się w brzuchu matki przez 9 miesięcy, wieloryb 12 miesięcy, a ananas 24 miesiące…

Ananas swego czasu uznawany był za symbol bogactwa i dobrobytu, uprawiany w ogrodach botanicznych europejskiej szlachty. Ogrody wyposażone w szklarnie wytwarzały odpowiednie warunki przystosowane do wzrostu tych owoców. Początkowo jednak, z powodu swojej egzotyki ananasy były cenione głównie jako roślina ozdobna, a dopiero nieco później został doceniony ich przepyszny smak.

Etapy uprawy ananasów

Uprawa ananasów jest podzielona na fazy, które przedstawiają się następująco:

• 1 FAZA (4 – 6 miesięcy) – sadzenie cebulek ananasa w celu wytworzenia pąka. Cebulki są wyselekcjonowane z roślin, które w poprzednim cyklu wydały owoce wysokiej jakości. Uzyskane cebulki mają długość około 12 – 20 cm i są uprawiane w szklarni, w celu wypuszczenia nowych pąków. W tym czasie następuje systematycznie nawadnianie, aż do pojawienia się sadzonek. Po kilku miesiącach nowe pąki mają około 30 cm wysokości i są oddzielane i przesadzane do innej szklarni, gdzie mogą dalej rosnąć.
  
• 2 FAZA (4 – 6 miesięcy) – po posadzeniu nowych pąków czynności ograniczają się do nawadniania, odchwaszczania i wybielania wapnem szklarni, jeżeli zajdzie taka potrzeba.
  
• 3 FAZA (12 – 15 miesięcy) – ostatni etap, który trwa najdłużej, a skupia się już na samej produkcji owocu. Wybielanie szklarni, pielenie, podlewanie oraz zadymianie, powoduje kwitnienie i rozwój ananasa. Kiedy owoce osiągają mniej więcej swoją średnicę rozwoju, centralny system korony zostaje nieco stłumiony, co pozwala uniknąć ewentualnego przyrostu i wpływa na kształt i ostateczny wygląd owocu.

Jak ananasy trafiły na Azory?

Na Azorach plantacje ananasów pojawiły się w XVIII wieku, właśnie jako roślina ozdobna. W tamtym okresie do wysp przybijały żaglówki przewożące żywność z Ameryki Południowej do Europy. Pierwszym inicjatorem, który spróbował uprawiać ananasy w szklarni na wyspie był w 1851 roku José do Canto, będący znanym portugalskim botanikiem i ogrodnikiem. Jednak dopiero w 1877 roku po gwałtownym spadku eksportu pomarańczy uprawa ananasów zyskała na dużym znaczeniu. W tamtym czasie również José Bensaude jako dyrektor firmy „Exportadora Micaelense” wykorzystał rosnący potencjał produkcyjny na Azorach i zaczął eksportować ananasy do Wielkiej Brytanii, które podobno znajdowały się nawet na stole Królowej Wiktorii.

Zdaniem naukowców azorskie ananasy mają niezliczone właściwości lecznicze – wspomagają trawienie, działają na choroby układu oddechowego, układu krążenia, obniżają poziom cholesterolu, przyśpieszają wchłanianie żelaza oraz wzmacniają działanie antybiotyków.

Plantacje ananasów, które warto zobaczyć

Obecnie dla odwiedzających zostały udostępnione trzy obiekty ze szklarniami, w których za darmo można podziwiać plantacje ananasów.

Są nimi:
– Plantação de Ananás dos Açores – można tutaj spróbować ananasa w różnej postaci (lody, ciasteczka, dżem), jak również obejrzeć filmik z poszczególnymi etapami produkcji tego owocu. W sezonie czynne codziennie w godzinach 9:00 – 21:00.

– Plantação Ananases A Arruda – na miejscu znajduje się dodatkowo sklepik z pamiątkami oraz istnieje możliwość degustacji tradycyjnego likieru z tej plantacji ananasów. W sezonie czynne codziennie w godzinach 9:00 – 21:00.

– Ananás Santo António – wizytę zaczyna się od krótkiego filmiku, a następnie z pracownikiem szklarni odwiedza się szklarnie (w odróżnieniu od wcześniejszych plantacji, gdzie można zwiedzać samemu). Na miejscu sklepik z produktami ananasowymi. W sezonie czynne codziennie w godzinach 9:00 – 18:00.

Dostępne jest również nieduże Centrum Interpretacji Kultury Ananasowej (Centro de Interpretação da Cultura do Ananás), przekazujące informacje o uprawie ananasów na Azorach. Znajduje się ono na obrzeżach Ponta Delgada (tak samo jak większość szklarni), a dokładnie w Fajã de Baixo.

Będąc w Ponta Delgada bardzo zachęcam do tego, aby odwiedzić przynajmniej jedną plantację ananasów na Azorach i zobaczyć na własne oczy jak rosną te egzotyczne owoce. Warto też porównać je z wyglądem sprowadzanych do Polski ananasów, ponieważ ich wielkość się nieco różni.